როგორ განვუვითაროთ მოსწავლეებს მოსმენის უნარი და „ვაიძულოთ“ მოგვისმინონ?

როგორი მსმენელი ხართ თავად? – მოსმენის უნარი მნიშვნელოვანია არამარტო მოსწავლეების, არამედ პედაგოგებისთვისაც და ხშირად, მასწავლებლის ამ უნარზეა დამოკიდებული მოუსმენენ თუ არა მას ბავშვები.

მოსწავლეების ყურადღების მისაქცევად სწავლების რამდენიმე სტრატეგია არსებობს. პირველ რიგში, მოსწავლე ორიენტირებული უნდა იყოს მოსაუბრის ნათქვამის კარგად გააზრებისკენ, რაც ხშირ შემთხვევაში რთული მისაღწევია. მოსწავლეთა ნაწილი ალაგ-ალაგ უსმენს მასწავლებელს და ზოგჯერ, იმის გააზრებასაც არ ცდილობს, რასაც ისმენს. ბავშვებმა უნდა შეწყვიტონ გონებით „ფრენა“ და უყურონ პედაგოგს. ამის მისაღწევად კი მნიშვნელოვანია პედაგოგმა მათი ყურადღების დამსახურება შეძლოს.

მოსმენა არაა ცალმხრივი პროცესი.თუ მასწავლებელი მოითხოვს ყურადღებას, თვითონაც ასე უნდა იქცეოდეს. აღმოჩნდა, რომ როცა პედაგოგი აჩვენებს მოსწავლეებს, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია მათი აზრი და შეხედულებები ამა თუ იმ საკითხის შესახებ, ავტომატურად იზრდება მოსწავლეთა ჩართულობა და ისინი უფრო ყურადღებიანები ხდებიან.

შემდეგი ეტაპია მათთვის მოსმენის კულტურის სწავლება. მოსწავლეები მოსმენის დროს დაუფიქრებლად აგზავნიან არასწორ სიგნალებს, რაც მათი გონება გაფანტულობის მანიშნებელია. მათ უნდა იცოდნენ, რომ საუბრის დროს თითებზე ყურება, თემებზე თამაში და სხვა ჟესტები მიუღებელია.

და ბოლოს, ასწავლეთ მათ მოსაუბრის საუბრის შეჯამება. სთხოვეთ, თქვენი საუბრის პარალელურად ჩაინიშნონ საკვანძო სიტყვები ან ფრაზები და დასრულების შემდეგ თავად მოყვნენ მოსმენილი, დაგისვან კითხვები და გააანალიზონ ახალი ინფორმაცია.

კლასში ჩართულობა ზრდის მოსწავლეების გონების ფოკუსირებას. ქვემოთ მოყვანილია რამდენიმე აქტივობა, რომელიც მოსწავლეების საგაკვეთილო პროცესში აქტიურობისკენ უბიძგებს:

ფარული ფრაზის პოვნა

ეს აქტივობა მიმართულია მოსწავლეთა მოსმენის უნარ-ჩვევების გაზრდისკენ. თამაშის მიზანი ფარული ფრაზის პოვნაა. წესები კი ასეთია:

პედაგოგი მოსწავლეებს ორწევრიან ჯგუფებად ყოფს და თითოეულ გუნდს აძლევს ფრაზას, რომლის გამოყენებითაც უნდა შექმნან დიალოგი, ისე რომ აქცენტი ამ ფრაზაზე გააკეთონ და დანარჩენი კლასი დიალოგიდან ფარული ფრაზის ამოცნობას უნდა შეეცადოს. მაგალითად, ფარული ფრაზა იყოს „ფეხბურთის თამაში“. მოსწავლეები შექმნიან დიალოგს („რომელი თამაში გიყვარს ყველაზე მეტად? „ჩემი საყვარელი თამაშია ფეხბურთის თამაში“), რომელსაც წარუდგენენ კლასს. მნიშვნელოვანია, მოსწავლეებმა მიანიშნონ ერთმანეთს დაშიფრული ფრაზის შესახებ და ხშირად გაიმეორონ ის. ასე მოსწავლეებს განუვითარდებათ უნარი, ამოიცნონ და გაამახვილონ ყურადღება იმაზე, რასაც მოსაუბრე მნიშვნელოვნად და საკვანძო საკითხად მიიჩნევს.

მოუსმინე და გაიმეორე

ეს აქტივობა მოსწავლეებს სპეციფიკური ინტონაციისა და სიტყვების დაფიქსირების უნარს განუვითარებს. შეგიძლიათ მოსწავლეები დაყოთ ჯგუფებად ან თამაშში ინდივიდუალურად მიაღებინოთ მონაწილეობა. თქვენ კი გევალებათ თქვათ წინადადება, რომელშიც ერთი და იმავე სიტყვას რამდენჯერმე გაიმეორებთ. მოსწავლეების პირველი დავალებაა ამოიცნონ რომელ სიტყვაზე აკეთებთ აქცენტს და შემდეგ უნდა თქვან ფრაზა ამავე სიტყვის გამოყენებით. (მაგალითად, „შავი ჯიპის შავ მინაში დეპუტატი ოცნებობდა“ – აქცენტი გვაქვს სიტყვაზე „შავი“).

წყარო: teachhub

მოამზადა მარიამ ელიაშვილმა