არგუმენტირებული ესე – მისი რაობა, სავარჯიშო და დავალებები აბიტურიენტებისათვის და არამხოლოდ

ავტორები: ქეთევან გოჩიტაშვილი, გიული შაბაშვილი

არგუმენტირებული ესე არის ანალიტიკური ტექსტი, რომელიც შედგება სამი ძირითადი ნაწილისაგან: შესავალი, ძირითადი ნაწილი და დასკვნა. მისი მიზანია, დასვას პრობლემა, განიხილოს და გააანალიზოს (დაასაბუთოს არგუმენტებით, წარმოადგინოს ინტერპრეტაცია, პარალელები, მოსალოდნელი შედეგები…), შეაჯამოს სათქმელი და გამოთქვას სათანადო დაკსვნები. სტრუქტურულად გამართულ არგუმენტირებულ ესეში, ერთი მხრივ, ზემოთ განხილული კომპონენტები დამოუკიდებელი ერთეულებია, რომელთა შორისაც აუცილებელია არსებობდეს ლოგიკური და მიზეზ-შედეგობრივი კავშირები.

შესავალში უნდა წარმოვადგინოთ საკითხის დასმა (პრობლემის მნიშვნელობა, აქტუალობა, რატომ გადაწყვიტა ავტორმა ამ საკითხის განხილვა და ა. შ.). ძირითად ნაწილში წარმოდგენილი უნდა იყოს საკითხის ანალიზი, არგუმენტები, მათი გაშლა და განვრცობა, ხოლო დასკვნით ნაწილში უნდა გამოჩნდეს ავტორის პოზიცია და შეფასებითი დამოკიდებულება, შეჯამდეს სათქმელი, გამოიკვეთოს მსჯელობის სუსტი მხარეები და ის, თუ როგორ აპირებს მათ აღმოფხვრას ავტორი, როგორ შეიძლება განვითარდეს მსჯელობა სამომავლოდ.

იმისათვის, რომ არგუმენტირებული ესეს სტრუქტურა უფრო ადვილი აღსაქმელი იყოს, წარმოგიდგენთ სქემას, რომელშიც ვიზუალურად წარმოდგენილია ესეს ცალკეული ნაწილები და მათ შორის ურთიერთკავშირი.

დავალება

გამართეთ სტრუქტურულად მოცემული არგუმენტირებული ესე, საჭიროების შემთხვევაში დაალაგეთ აბზაცები ლოგიკური თანმიმდევრობით, შეაერთეთ ისინი ან, პირიქით, გამოყავით, ამოიღეთ არაადეკვატური ინფორმაცია, ჩაამატეთ გარდამავალი აბზაცები.

ჭარბი წონა – თანამედროვეობის სენი

მსოფლიოს ჯანდაცვის ორგანიზაციამ საგანგაშო ინფორმაცია გაავრცელა. დედამიწაზე ერთი მილიარდი ადამიანი ზედმეტ წონას უჩივის, ხოლო ოთხასი მილიონი სიმსუქნისგან იტანჯება.

შეიძლება ძველმოდურად მოგეჩვენოთ, მაგრამ წონის დაკლების ერთადერთ საშუალებად ექიმები მიანც კვების შემცირებასა და ფიზიკურ დატვირთვას ასახელებენ.

თუმცა, აღსანიშნავია, რომ საშუალო ასაკის ქალბატონებმა დღეში ერთი საათი ფიზიკურად მხოლოდ იმიტომ უნდა ივარჯიშონ, რომ საკუთარი წონა შეინარჩუნონ და არ გასუქდნენ.

არადა, ცხოვრება ხანდახან მართლაც უსამართლოა… ქალების ორგანიზმში ბევრად უფრო მეტი ცხიმი გროვდება, მიუხედავად იმისა, რომ ისინი, მამაკაცებთან შედარებით, ბევრად უფრო ნაკლებად კალორიულ საკვებს იღებენ.

ასევეა ფიზიკურ ვარჯიშთან დაკავშირებითაც. თანამედროვე მამაკაცს თავისუფლად შეუძლია ყოველდღიურად თითო საათი საკუთარი ფორმის შენარჩუნებისთვის გამოძებნოს, ქალი კი სამსახურისა და ოჯახის საქმეების პარალელურად ამას ვერ ახერხებს.

ზოგიერთ განვითარებულ ქვეყანაში ქალებისთვის ერთი იოლი გამოსავალი არსებობს, აარიდო თავი ოჯახური სადილის მომზადებას და სწრაფი კვების პროდუქტის დახმარებით ის დღე იოლად გადააგორო.

თუმცა, აღსანიშნავია, რომ მსგავსი პროდუქტებით კვება წონაში ძალზე ამატებინებს ადამიანს და ზედმეტი კილოგრამების დაგროვებაში ხელს უწყობს.

მაგრამ ბევრი ქალი შეგუებულია ცხოვრების ამ წესს და თანახმაა სწრაფი კვების პროდუქტით დაგროვილი კილოგრამები სპორტულ დარბაზში ყოველდღიური ვარჯიშით დაიკლოს.

შეერთებული შტატების დაავადებათა კონტროლის ცენტრის ინფორმაციით, 1991და 2000 წლებამდე ამერიკის მოსახლეობაში ჭარბი წონის მქონე ადამიანების რაოდენობამ მკვეთრად იმატა და საერთო რიცხვის სამოცი პროცენტი შეადგინა.

დღესდღეობით პლანეტაზე ერთ მილიარდამდე მსუქანი ადამიანი ცხოვრობს.

თუმცა, ამ ფონზე, მაშინ როცა ყველა საშუალო ასაკის ქალბატონი ზედმეტი გრამის მომატებას ავადმყოფურად განიცდის, მეცნიერები მათ კატეგორიულად აფრთხილებენ, დიეტა არ დაიცვან და მხოლოდ საკუთარი წონის შენარჩუნებაზე იზრუნონ.

აღსანიშნავია,რომ საშუალო და ხანდაზმული ასაკის ჭარბი წონის ქალბატონები ფიზიკური ვარჯიშის საშუალებით წონის დაკლებას ვერ ახერხებენ. მათ საკვების ზომიერად მიღება და ფიზიკური დატვირთვით მხოლოდ წონის შენარჩუნება და გაკონტროლება შეუძლიათ.

„თუ საშუალო ასაკის მქონე ქალბატონი მსუქანია, მას ფიზიკური ვარჯიში წონის დაკლებაში ვერ დაეხმარება,“ – აღნიშნავს დოქტორ აიმინ ლი, რომელიც ქალთა ცენტრის ექიმი გახლავთ.

ამიტომაც ექიმები ურჩევენ საშუალო ასაკის ჭარბი წონის ქალბატონებს, ზომიერად იკვებონ და ფიზიკურად მსუბუქად მხოლოდ იმიტომ დაიტვირთონ, რომ ქრონიკული დაავადებების, დიაბეტის, გულისა და კიბოს დაავადებებისგან დაიცვან თავი.

აღმოჩნდა, რომ ბავშვებში ჭარბი წონა ხერხემლის ნაადრევ დეგენერაციას იწვევს. სამხრეთ ამერიკის რადიოლოგიის საზოგადოებისა და ნიუ-იორკის ბავშვთა საავადმყოფოს პედიატრებმა სხეულის მასის ინდექსსა და ხერხემლის ანომალიებს შორის პირდაპირი კავშირი დაადგინეს.

ექსპერტები კოპენჰაგენის უნივერსიტეტიდან (Copenhagen University) და პრევენციული მედიცინის ინსტუტიდან (Institute of Preventive Medicine) აცხადებენ: მამაკაცები, რომლებსაც 20 წლის ასაკში ჭარბი წონა აწუხებთ, 8 წლით ადრე იხოცებიან. მეცნიერებმა ჩაატარეს გამოკვლევა, რომლეშიც მონაწილეობა მიიღო 5 000 მამაკაცმა.

თუმცა, ვისაც ძალზე დიდი წონა აწუხებს, შეუძლია კალორიების მიღება შეკვეცოს და ყოველგვარი ფიზიკური ვარჯიშის გარეშე სასურველ წონამდე ისედაც დაიკლებს.

დავალება:

ქვემოთ მოყვანილია რამდენიმე დებულება, ყურადღებით წაიკითხეთ და გაიზრეთ ისინი. დებულებების საფუძველზე შექმენით არგუმენტირებული ესე სათანადო სტრუქტურითა და გადაბმის ხერხებით. კარგად გააანალიზეთ პრობლემა და აქციეთ ის ფართო მსჯელობად, გამოკვეთეთ გამომწვევი მიზეზები, შედეგები და გააკეთეთ სათანადო დასკვნები. ტექსტი დაასათაურეთ.

თემა: წარმატება თუ ბედნიერება?

1. სამსახური დაკავშირებულია ისეთ ნეგატიურ ასოციაციებთან, როგორიცაა სტრესი, იძულება, დამოკიდებულება და დაძაბულობა. არასამუშაო დრო კი, ამის საპირისპიროდ, სიამოვნებასთან, სიმშვიდესა და გართობასთან ასოცირდება.

2. წარმატება და ფული ძლიერი მოტივატორებია, თუმცა ბედნიერებასა და კმაყოფილებას მხოლოდ კარგი სამსახური არ განსაზღვრავს.

არსებობს ორგვარი დამოკიდებულება ცხოვრების მიმართ: პირველი: ცხოვრება ჩემთვის ის ამოცანაა, რომლისათვისაც ამქვეყნად მოვედი და რომლისთვისაც მთლიანად ვიხარჯები. მსურს, ცხოვრებაში რაღაცას მივაღწიო, იმის მიუხედავად, რომ ეს რთულია და დიდ შრომას მოითხოვს. მეორე დამოკიდებულების მქონე ადამიანი ფიქრობს, მსურს, ცხოვრებით დავტკბე და თავი საჭიროზე მეტად არ დავიტვირთო. ადამიანი ერთხელ ცხოვრობს და მთავარია, ცხოვრებისგან მეტი სიამოვნება მიიღოს.

ასევე იხილეთ:

როდის გამოვიყენოთ წერტილი, კითხვის ნიშანი, ძახილის ნიშანი, კითხვით-ძახილის ნიშანი, მრავალწერტილი, ორწერტილი, ტირე, ფრჩხილები და ბრჭყალები

წყარო: საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა, პროექტი: სასკოლო ლიტერატურა