სკოლის დირექტორის 21 ქმედება, რაც გავლენას ახდენს მოსწავლეთა მიღწევებზე

ყველას ვინც ზოგადი განათლების საკითხებით არის დაინტერესებული, აქვს აქტიური შეხება სკოლებთან, ალბათ, ერთხელ მაინც გასჩენია კითხვა, თუ როგორ ახდენს სკოლის დირექტორი სწავლის ხარისხზე გავლენას.( დირექტორის კონკრეტულად რა ქმედება აისახება მოსწავლეთა მიღწევებზე) ამ კითხვას ყველაზე ამომწურავი პასუხი გასცა რობერტ ჯ. მარზანომ 2005 წელს, წიგნში “School Leadership That Works” რომელიც წარმოადგენს პრაქტიკულ გზამკვლევს სკოლის დირექტორებისთვის, სთავაზობს მათ რჩევებს, როგორ გადაჭრან ყოველდღიური პრობლემები. წიგნი შედგება შვიდი თავისგან, თუმცა ჩვენ ვთარგმნეთ მეოთხე თავი, სადაც ის 21 ქმედებაა ჩამოთვლილი, რითაც სკოლის ლიდერი უშუალოდ ახდენს გავლენას მოსწავლეთა მიღწევებზე.

1. აღიარება – აღიარებს და აფასებს წარმატებას და აცნობიერებს წარუმატებლობას. ეს ნიშნავს, რომ სკოლის ხელმძღვანელებმა ობიექტურად უნდა შეაფასონ თავიანთი სკოლის წარმატებები და წარუმატებლობები. ერთ -ერთი მთვარი პრობლემა სკოლის მმართველისთვის არის, ის რომ ხშირად უფრო უადვილდებათ წარმატების აღიარება, ვიდრე წარუმატებლობის. დირექტორის მხრიდან ამ ქმედების გამოხატვის მაგალითს წარმოადგენს, როცა ის აჯილდოვებს წარმატებულ პედაგოგებს, ან მოსწავლეებს და ასევე ხმამაღლა აცხადებს, რომ სკოლამ რაიმე გარკვეულ მიმართულებაში დასახულ მიზანს ვერ მიაღწია.

2. ცვლილებების აგენტი -მზად არის გამოწვევებისთვის და მუდმივად სურს შეცვალოს სტატუს ქვო. უცხო არ არის სკოლისთვის, ან სხვა რომელიმე ორგანიზაციისთვის მიდრეკილება, რომ წლების მანძილზე შეინარჩუნონ გარკვეული პრაქტიკა, თუდაც მოძველებული, იმიტომ, რომ ეს სულ ასე იყო. ცვლილებების აგენტი ლიდერი გულისხმობს არსებული პარადიგმების კითხვის ნიშნის ქვეშ დაყენებას და სტატუს ქვოს შეცვლისთვის მოქმედებას, რამაც შესაძლოა დროებით შეარყიოს წონასწორობა და გარკვეული პირების გაღიზიანებაც კი გამოიწვიოს. ეფექტურ ლიდერს აქვს უნარი “შეაწუხოს” თანამშრომლები ისე, რომ მიიღოს სასურველი შედეგი. ცვლილების აგენტი დირექტორის მაგალითია, როცა სკოლის ლიდერი სვავს ასეთ შეკითხვას: ჩვენი საშინაო დავალებების პოლიტიკა ნამდვილად ეხმარება მოსწავლლებს სწავლაში? ასვე, როცა სვავს ასეთ კითხავს: ჩვენ მემგონი ზედმეტად თვითკმაყოფილნი ვხდებით რას არ ვაკეთებთ სწორად ?

3. წამახალისებელი -ცნობს აღიარებს და აჯილდოვებს იდივიდუალურ წარმატებებს. დირექტორმა უნდა გამოიყენოს წახალისება თანამშრომელთა კარგი მუშაობისთვის და მიღწეული შედეგებისთვის, გამოიყენოს წახალისბეის კრიტერიუმად ის, თუ როგორ მუშაობს ვინმე, ნაცვლად სამუშაო სტაჯისა. ამ ქმედების მაგალითია, როცა დირექტორი უხდის მადლობას საჯაროდ პედაგოგს, რომელიც გაკვეთილების შემდეგაც რჩებოდა და ამეცადინემდა მოსწავლეებს ბოლო ერთი თვის განმავლობაში.

4. კომუნიკაცია – აყალიბებს ძლიერ კავშირებს პედაგოგებს, მოსწავლეებსა და საკუთარ თავს შორის. ქმნის სიახლოვეს საერთო მიზნების მისაღწევად . არის ადვილად მისაწვდობი მასწავლებლებისთვის. ამ ქმედების მაგალითია, როცა სკოლის დირექტორი ჯდება პედაგოგებთან არაფორმალურ გარემოში, უსმენს მათ, იგებს თუ რა აწუხებთ, ასევე, როცა მათთან ერთად განიხილავს ყველა სკოლისთვის მნიშველოვან საკითხს.

5. კულტურა – ხელს უწობს საეთო ღირებულებების, რწმენის გრძნობების განვითარებას მოსწავლეებში და პადაგოგებში. ხელს უწყობს თანამშრომელთა შეთანხმებულ მოქმედებას, ასევე იმას გააზრებას, თუ რა არის მათი მიზანი და როგორი უნდა იყოს მათი სკოლა. აღნიშნული ქმედების მაგალითია, როცა სკოლის დირექტორი თათბირზე შეაქებს პედაგოგებს, რომლებიც ერთად მუშაობენ რაიმე პრობლემის გადასაჭრელად, ასვე მსჯელობს მათთან ერთად, თუ როგორ ჩამოაყალიბონ სკოლის ახლი მისია და მიზნები.

6.დისციპლინა – დირექტორის ერთ- ერთი მთავარი პასუხისმგებლობაა დაიცვას პედაგოგი უდროო ხელისშეშლისგან. დირექტორები დადებითად ფასდებიან უმეტესწილად იმის მიხედვით, თუ რამდენად შეუძლიათ მათ დაიცვან მასწავლებელი გარე და შიდა ხელის შეშლისგან. ამ ქმედების მაგალითია, როცა დირექტორი სასტიკად უკრძალავს გარეშე პირებს საგაკვეთილო პროცესზე შესვლას, ასევე იმუშავებს გონივრულ პოლიტიკას იმ მოსწავლეთა მიმართ, ვინც ხელს უშლიან პედაგოგს გაკვეთილის დროს.

7.მოქნილობა -ნიშნავს იმას, რომ ლიდერი თავის ქცევას უსადაგებს არსებულ სიტუაციას, იყენებს სხვადასხვა სტრატეგიებს, სხვადასხვა სიტუაციაში: ზოგჯერ მომთხოვნია – მბრძანებელი, ზოგჯერ არა, როგორც სიტუაციას სჭირდება. იღებს განხვავებულ აზრებს, ხელს უწყობს ინდივიდების ინიციატივებს. ამ ქმედების მაგალითია, როცა სკოლის დირექტორი ერთ მომენტში პირდაპირ ჩაერევა რომელიმე კათერდის შიდა საკითხში და მოახდენს გავლენას გადაწყვეტილებაზე, რადგან იცის რომ ამ გადაწვეტილებას სხვა კათედრებისთვის ნეგატიური შედეგები მოჰყვება. მეორე სიტუაციაში თავს შეიკავებს თავისი აზრის გამოთქმისგან ახალი სახელმძღვანალოს დაშვებასთან დაკავშირებით, იმიტომ რომ პედაგოგები ამას თავის პასუხისმგებლობად მიიჩნევენ.

8. ფოკუსირება – ზოგჯერ სკოლების პრობლემა არის არა ის, რომ ისინი ეწინააღმდეგებიან ცვლილებელბს, არამედ ის, რომ ცვლილებებს იღებენ უკრიტიკოდ, ფრაგმენტულად. კარგი ლიდერი აცნობიერებს , რომ ესა თუ ის ცვლილება უნდა ემსახურებოდეს ნათელ მიზანს, რომელიც მიმართულია გაუმჯობესებისკენ. ზემოთქმულიდან გამომდინერე ფიკუსირება ეხება სიტუაციას, როცა სკოლის ლიდერი სახავს მიზნებს და მოქმედებს ამ მიზნების შესაბამისად. დირექტორის მხრიდან ამ პასუხიმგებლობის ეფექტურად ასრულების შემთხევაში სკოლა თავიდან აირიდებს უამრავი რესურის და ენეგრიის დახარჯვას ისეთ რეფორმებზე, რომლებიც რეალურად არაფრის მომტანია. ამ ქმედების მაგალითია, როცა დირექტორი თათბირზე უსახავს მიზნებს პედაგოგებს, რომ მოსწავლეთა 65 პროცენტმა უნდა მიაღწიოს მათემატიკის ტესტებში საშუალოზე მაღალ მაჩვენებელს.

9.იდეალები- ადამიანები ავლენენ შესაძლებლობების მაქსიმუმს, როცა სჯერათ, იმის, რასაც აკეთებენ. მენეჯერებს, ვინც არ მოქმედებს რწმენით, იდეალით და მხოლოდ საქმის მეთოდოლოგიაში ერკვევა, უწოდებენ საჭურისებს. სკოლის მმართველს უნდა ჰქონდეს თავისი ხედვა და რწმენა სწავლა- სწავლების პროცეზე და მას უნდა უზიარებდეს თანამშრომლებს და მათაც შინაგანად უნდა სწამდეთ, რომ ლიდერის ხედვა სწორია. ლიდერი აუცილებლად ამ რწმენის შესაბამისად თანმიმდევრულად უნდა მოქმედებდეს. ამ ქმედების მაგალითია, როცა სკოლის მმართველი სასკოლო წლის დასაწყისში კრებს პედაგოგებს და ეუბნება, რომ სკოლამ დიდი ყურადღება უნდა დაუთმოს იმ მოსწავლეებს, რომლებიც ეკონომიკურად შეჭირვებული ოჯახებიდან არიან. ეს ყველაფრერი მათი სკოლისთვისაა პირველ რიგში აუცილებელი.

10. წვლილი – ეს არის სტილი, როცა მმარველი აქტიურად რთავს ყველა პედაგოგს მნიშველოვანი გადაწყვეტილების ჩამოყალიბების და განხორციელების პროცესში. სკოლის ეფექტურობა არის პირდაპირპროპორციული იმის, თუ რა დოზით მონაწილეობენ პედაგოგები ყველა მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილების მიღების, განხორცილებისა და მიმართულების განსაზღვრის პროცესში. ასეთი ქმედების მაგალითია, როცა დირექტორი თათბირზე დასვამს რაიმე საკითხს და სთხოვს პედაგოგებს უთხრან მათი მოსაზრებები , როგორ შეიძლება გადაიჭრას ეს პრობლემა. ასვე, როცა დადგამს ყუთს , სადაც ყველას შეუძლია მოსაზრების გამოთქმა ანონიმურად.

11. ინტელექტუალური სტიმულის მიცემა -ღრმა ცვილებები მოითხოვს ღრმა ცოდნას. ინტელექტუალური სტიმულირება არის სიტუაცია, როცა სკოლის მმრთველი მუდმივად ზრუნავს იმაზე, რომ თანამშრომლები ეცნობიან თანამედროვე კვლევებს და თეორიებს კარგი სასკოლო პრაქტიკის შესახებ. ასევე აწყობს დისკუსიებს აღნიშნულ კვლევეთან დაკავშირებით, იმაზე თუ როგორ შეიძლება თეორიების დანერგვა მათ სკოლაში. ამ ქმედების მაგალითია, როცა სკოლის დირექტორი იწვევს მომხსენებელს, რომელიც პედაგოგებს გააცნობს სხვადასხვა კვლევას, მის შედგებს.

12 სასკოლო გეგმის შედგენაში და შეფასებაში ჩართვა – ეს ეხება სიტუაციას, როცა სკოლის მმართველი უშუალოდ არის ჩართული სასწავლო გეგმის შედგენაში, განხორციელებასა და შეფასებაში. საკლასო ოთახის დონეზე ეხმარება პედაგოგებს და აძლევს მათ კომპეტენტურ ინსტრუქციებს. მოსწავლეთა შეფასების გაკვეთილის დაგეგმვის და ასე შემდეგ. ამ ქმედების მაგალითია, როცა დირექტორი რეგულარულად ხვდება პედაგოგებს, განიხილავს სემესტული ტესტების დროდარდო შეცვლის საკითხს.

13. შეფასების სქემების ცოდნა -იმისთვის, რომ დირექტორის ჩართულობა შეფასებასა და ინსტრუქციაში იყოს ეფექტური, მმართველი აუცილებლად უნდა იცნობდეს საუკეთესო პრაქტიკას. ამისთვის კარგი იქნება, თუ დირექორები თვეში ერთხელ შეხვდებიან მრგვალ მაგიდაზე და ერთმანეთს გაუზიარებენ მოსაზრებებს. ამ ქმედების მაგლითია, როცა დირექტორი კითხულობს კვლევებს, ან ესწრება სემინარს სწავლების ახალ მეთოდებზე.

14. მონიტორინგი – უამრავი კვლევის შედეგებით დასტურდება, რომ ყველაზე ძლიერი კომპონენტი, რაც მიღწევბის ზრდას უწყობს ხელს ეს არის უკუკავშირი. ეს პრაქტიკა გულისხმობს, რომ სკოლის ლიდერი მუდმივად უნდა ამოწმებდეს დანერგილი პრაქტიკის ავკარგიანობას, ეფექტურობას. იგებდეს თუ რა გავლენა აქვს ამას მოსწავლეთა მიღწევებზე. ამ ქმედების მაგალითია, როცა სკოლის დირექტორი შექმნის უკუკავშირის კარგ სისტემას კითხვარების მეშვეობით და სისტემატურად განიხილავს ამ კითხვარებს და ივალისწინებს მოსწავლეების მოსაზრებებს ანონიმურობის დაცვით. აანალიზებს რამდენად აღწევს სკოლა დასახულ მიზნებს.

15. ოპტიმისტური მუხტის შემტანი– მმართველის ერთ- ერთი ფუნქციაა შესაფერის მომენტში შექმნას ოპტიმისტური ემოციური ფონი, რათა ახალი ენეგრია შთაბეროს თანამშრომლებს, ეს მუხტი განსაკუთრებით საჭიროა, როცა სკოლაში რთული ცვლილებებია გასატარებელი.

16. წესრიგი-ეხება სიტუაციას, როცა სკოლის დირექტორი ნათლად განსაზღვრავს წესებს მოსწავლეებისთვის და მასწავლებლებისთვის. ამ ქმედების მაგალითია, როცა მმართველი ადგენს განრიგს, როდის ვინ უნდა გამოიყენის ქსეროქსის აპარატი.

17.ურთიერთობა უბანთან -სკოლა არ არის კუნძული, ეს ნიშნავს, რომ სკოლის მმართველი უნდა იყოს დამცველი და სპიკერი სკოლის ყველა ბენეფიციარის. მზად უნდა იყოს ჰქონდეს ურთიერთობა სკოლის გარეთ ადგილობრივ ხელსუფლებასთან პოლიციასთან, მედიასთან და ასე შემდეგ. ამ ქმედების მაგალითია, როცა სკოლის მმართველი რეგულარულად ეცნობა უბნის საკრებულოს მიერ მიღებულ კანონებს და უზრუნველყოფს სკოლის შესაბამისობას ამ კანონებთან.

18. პროფესიული ურთიერთობა – ეს ეხება სიტუაციას, როცა სკოლის მმართველმა იცის ურთიერთობის ფასი პედაგოგებთან, იცნობს მათ კარგად პიროვნულად, იცის მათი ინდივიდუალური საჭიროებები და აღნიშნავს მნიშველოვან მოვლენას პედაგოგების ცხოვრებაში. ამ ქმედების მაგალითია, როცა დირექტორი დაბადების დღეს მიულოცავს პედაგოგს.

19. რესურსები – სკოლის დირექტორმა უნდა უზრუნველყოს სკოლის თანამშრომლები შესაბამისი მატერიალურ -ტექნიკური რესურსებით, რაც აუცლილებელია იმისთვის, რომ პედაგოგმა კარგად აღასრულოს თავისი მოვალეობა, ასვევე პროფესიული განვითარების შესაძლებლობით . ამ ქმედების მაგალითია, როცა სკოლის დირექტორი თვეში ერთხელ ხვდება თანამშრომლებს და ეკითხება მათ რა მასალები სჭირდებათ.

20. სიტუაციის ცოდნა– ეს გულისხმობს დეტალების ცოდნას, იმის თუ როგორ ფუნქციონორებს სკოლა. ის სწორად უნდა ხვდებოდეს სიტუაციას და უმალ ამჩნევდეს იმას, რაც კარგად არ მიდის და უარესდება. უნდა ჰქონდეს ინფორმაცია სკოლაში არსებული არაფორმალური ჯგუფებისა თანამშრომელთა შორის ურთიერთობის შესახებ უნდა იცოდეს წინასწარ, თუ რა უთანხმოებას შეიძლება წააწყდეს . ამ ქმედების მაგალითია, როცა ის ხვდება პედაგოგთა იმ ჯგუფს, რომლებიც მისი გადაწყვეტილებით უკმაყოფილონი არიან.

21.ხილვადობა– ეს გულისხმობს, რომ სკოლის მმართველს უნდა ჰქონდეს აქტიური ურთიერთობა მშობლებთან, მოსწავლეებთან, ხშირად უნდა სტუმრობდეს საგაკვეთილო პროცესს. ამ ქმედების მაგალითია, როცა მმართველი ესწრება რაიმე სპორტულ შეჯიბრს სადაც ამ სკოლის მოსწავლეები მონაწილეობენ.

წყარო: RCS.GE

იხილეთ ორიგინალი