„ეკონომიკის გახსნას გარკვეული უსაფრთხოების ზომებიც უნდა ახლდეს თან“ – თსუ-ის საპატიო დოქტორი ლეშეკ ბალცეროვიჩი

„ეკონომიკის გახსნა ძალიან მნიშვნელოვანია. პოლონეთიც ხსნის საკუთარ ეკონომიკას, თუმცა, ეტაპობრივად და მე ამას მხარს ვუჭერ. მაგრამ საჭიროა ეპიდემიის რისკების ან ეპიდემიის განახლების რისკების განხილვა. სწორედ ამიტომ, ეკონომიკის გახსნას გარკვეული უსაფრთხოების ზომებიც უნდა ახლდეს თან“, – განაცხადა პოლონელმა რეფორმატორმა, ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორმა, პროფესორმა ლეშეკ ბალცეროვიჩმა ონლაინ სადისკუსიო პანელში „პანდემია, მსოფლიო ეკონომიკა და საქართველო“ მონაწილეობისას.

სადისკუსიო პანელი თსუ-ის ეკონომიკისა და ბიზნესის ფაკულტეტის ორგანიზებით გაიმართა და მასში თსუ-ის რექტორი გიორგი შარვაშიძე, თსუ-ის ეკონომიკისა და ბიზნესის ფაკულტეტის დეკანი გიორგი ღაღანიძე, საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრის პირველი მოადგილე ეკატერინე მიქაბაძე და ეკონომისტი, პოლიტიკისა და მართვის კონსალტინგ ჯგუფის (PMCG) გენერალური დირექტორი ალექსი ალექსიშვილი მონაწილეობდნენ.

ბალცეროვიჩის განცხადებით, ეკონომიკაზე პანდემიის გავლენის მოკლევადიანი შედეგი – ეკონომიკური ვარდნა სახეზეა, რადგან „არ არსებობდა რაიმე პოლიტიკა, მათ შორის არც აშშ-ში, რომ აღარაფერი ვთქვათ პოლონეთსა და საქართველოზე, რომელიც წელს მთლიანი შიდა პროდუქტის კლებას აღკვეთდა.“ მისი თქმით, გრძელვადიანი პერსპექტივა უფრო ოპტიმისტურია.  გრძელვადიანი შედეგების პროგნოზირებისას მან აღნიშნა, რომ „ეკონომიკის კუთხით არსებული ყველაზე უარესი სცენარის თანახმად, ეკონომიკური შოკი წელს ან, შესაძლოა, მომავალი წლის დასაწყისში დასრულდეს. რის შემდეგაც დაიწყება ეკონომიკის გაჯანსაღება და ეს ძალიან განსხვავდება აშშ-ში გლობალური ფინანსური კრიზისისგან, რაც ძირითადად არასწორმა პოლიტიკამ გამოიწვია.“

ბალცეროვიჩმა გარკვეულწილად გააკრიტიკა აშშ-ის პოლიტიკა პანდემიის პერიოდში და თან აღნიშნა, რომ „ვითარება მომავალ წელს დამოკიდებული იქნება არა მხოლოდ იმაზე, თუ რა ბედი ეწევა პანდემიას, არამედ აშშ-ის პოლიტიკაზე. ვფიქრობ, აშშ მოთამაშეა, რომელსაც ყველაზე დიდი გავლენა აქვს მსოფლიოზე, მათ შორის, ნეგატიური თვალსაზრისითაც. პირველ რიგში, ვგულისხმობ პროტექციონიზმს  – პროტექციონიზმი ძალიან სახიფათოა. მე იმდენად არ მეშინია ჩინეთის, რადგან ჩინეთი უფრო დაინტერესებულია ეკონომიკის გახსნაში, ვიდრე აშშ. ამიტომ, თვალი უნდა მივადევნოთ, რა მოხდება აშშ-ში, განსაკუთრებით მის პოლიტიკაში. მსხვილი ქვეყნების მთავრობები, ცენტრალური ბანკები მხარს უჭერენ არატრადიციულ მონეტარულ პოლიტიკას, რაც შესაძლოა არ იყოს ეფექტური.  მე არ ვუჭერ მხარს ამგვარ პოლიტიკას პატარა ქვეყნებისთვის, თუნდაც როგორიც პოლონეთი და საქართველოა. ვფიქრობ, რომ ამგვარი პოლიტიკა მათ უფრო დიდ ზიანს მიაყენებს, ვიდრე დიდ ქვეყნებს.“

პოსტპანდემიურ სიტუაციაში საქართველოს ხელისუფლების სამოქმედო რეკომენდაციებზე საუბრისას ბალცეროვიჩმა აქცენტი ნდობის ფაქტორსა და მონეტარულ მოლიტიკაზე გააკეთა: „საჭიროა გარკვეული ავტომატური ფისკალური სტაბილიზატორების ამოქმედება. მაგრამ ამას გარდა, საჭიროა სიფრთხილე, წინდახედულება. უნდა გვახსოვდეს რას მიაღწია საქართველომ – ზომიერ მშპ-ს, სტაბილურობას და ნდობას. ვფიქრობ, ნდობა ძალიან მნიშვნელოვანია ეკონომიკის გაჯანსაღებისთვის. ვიცი, რომ საქართველო საკმაოდ წარმატებულია, მაგრამ გარკვეული ტვირთები კვლავ რჩება, რომლებიც უნდა მოიხსნას.  მთელი პოლიტიკა მიმართული უნდა იყოს ნდობის გაზრდაზე კერძო სტრუქტურებთან მიმართებაში.“ ხოლო მონეტარულ პოლიტიკასთან დაკავშირებით მან განაცხადა: „ პირველ რიგში, განვიხილავდი ლიკვიდურობის პრობლემებს კომერციულ ბანკებში. თუმცა უარს ვიტყოდი მსხვილ მონეტარულ სტიმულირებაზე, როგორიცაა რაოდენობრივი შემსუბუქება (QE). სწორედ ეს ფაქტორები გადაწყვეტს, რამდენად სწრაფად მოხდება ეკონომიკის გაჯანსაღება.“