კითხვის დასმის ტექნიკები სასწავლო პროცესში – რა ტიპის კითხვები როგორ ეხმარება მოსწავლეს
სასწავლო აქტივობებისა და სტრატეგიების გამოყენება
კითხვების დასმა სასწავლო პროცესში ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი მეთოდია, რომელიც ეხმარება მოსწავლეებს ღრმა აზროვნებისა და გააზრების უნარების განვითარებაში. სწორი კითხვების გამოყენებით შესაძლებელია როგორც მასწავლებლების, ისე მოსწავლეების ჩართულობისა და სწავლების ხარისხის გაზრდა. აქ არის რამდენიმე ტექნიკა, რომელიც დაგეხმარებათ უკეთ გამოიყენოთ კითხვის დასმის მეთოდი:
1. ღია კითხვები
ღია კითხვები მოსწავლეებს აძლევს მრავალმხრივი პასუხების მიცემის შესაძლებლობას და ხელს უწყობს მათი აზრების გამოთქმას. მაგალითად, „როგორ ფიქრობ, როგორ შეიძლება გავაუმჯობესოთ კლიმატის ცვლილების წინააღმდეგ ბრძოლა?“ – ეს კითხვა ითხოვს მოსწავლეებისგან სიღრმისეულად დაფიქრებას და სხვადასხვა იდეების გაზიარებას.
2. დახურული კითხვები
დახურული კითხვები, როგორიცაა „შეძლებს თუ არა დედამიწა ყველა ადამიანის გამოკვებას მომავალში?“ – სავალდებულო პასუხს მოითხოვს (კი ან არა-ს). ამ ტიპის კითხვები სასარგებლოა, როდესაც საჭიროა გარკვეული ინფორმაცია სწრაფად გამოვლინდეს ან ცოდნის გადამოწმება მოხდეს.
3. რეფლექსური კითხვები
რეფლექსური კითხვები ეხმარება მოსწავლეებს პირადი გამოცდილებისა და შეხედულებების განვითარებაში. მაგალითად: „როგორ ფიქრობ, რამდენად განსხვავებული იქნებოდა შენი ცხოვრება, თუ სკოლაში სხვა ტიპის გაკვეთილებს ჩავატარებდით?“ – ეს კითხვა ხელს უწყობს მოსწავლეების თვითანალიზს და სიღრმიესული აზროვნების უნარების განვითარებას.
4. კითხვების გამოყენება კრიტიკული აზროვნების განვითარებისათვის
მასწავლებლები ხშირად იყენებენ კითხვებს, რომლებიც პირდაპირი პასუხის გარეშეა, რათა მოსწავლეებმა მეტად გააანალიზონ სიტუაცია. მაგალითად, „რა მოხდება, თუ ყველა ცხოველს ადამიანურად მოვექცევით?“ – ეს მოსწავლეებს მოუწოდებს კრიტიკული დისკუსიისკენ.
5. „რატომ“ და „როგორ“ კითხვების მნიშვნელობა
„რატომ“ და „როგორ“ კითხვები მოსწავლეებს ასწავლიან, რომ მნიშვნელობა აქვს არა მხოლოდ ცოდნას, არამედ ახსნასაც. მაგალითი შეიძლება იყოს, „როგორ ფიქრობ, რატომ არის ჯანსაღი კვება მნიშვნელოვანი ცხოვრებისთვის?“
6. დისკუსიის ხელშეწყობა
შეგიძლიათ გამოიყენოთ კითხვები, რომლებიც დისკუსიას უწყობს ხელს, როგორიცაა: „რა შეიძლება იყოს ამის ალტერნატივა?“ – ეს ხელს უწყობს მოსწავლეებს უფრო ღრმა შეხედულებებისა და ცოდნის განვითარებაში.
სასწავლო პროცესში ეფექტური კითხვის დასმის ტექნიკა საშუალებას გაძლევს, რომ თითოეული გაკვეთილი იყოს საინტერესო და შინაარსიანი. ის ქმნის სასწავლო გარემოს, სადაც მოსწავლეები უფრო მეტად მონაწილეობენ, ჩართულნი არიან და მზადყოფნა აქვთ სწავლაზე დაფიქრებისთვის.
მასწავლებლის რეკომენდაცია: კითხვა არის ცოდნის გასაღები, რომელიც გზას უხსნის აზროვნებას და მიჰყავს სიღრმეში და იწვევს გონებრივი შესაძლებლობების გაღვივებას. ღია კითხვები შთააგონებს თავისუფალ აზროვნებას, „რატომ“ და „როგორ“ პასუხებს კი ცოდნის ფესვებში ჩავყავართ. კითხვა არის დიალოგი, რომელიც ავითარებს სულს და იწვევს სამყაროს სიღრმისეულ შეცნობას.
წყარო: მასწავლებლის ბლოგი, Teachers Blog