რა ხდება, როცა ბავშვები განათლების გარეშე რჩებიან? – „უპასუხისმგებლო მასწავლებელი არა მარტო ბავშვის სასწავლო პროცესს აფერხებს“

ავტორი: შალვა მინდაძე, თბილისის N70 საჯარო სკოლის ისტორიისა და სამოქალაქო განათლების უფროსი მასწავლებელი, შუა საუკუნეების კვლევების მაგისტრი, ამონაშვილის აკადემიის მასწავლებელი.

რა ხდება, როცა ბავშვები განათლების გარეშე რჩებიან?

როცა მასწავლებელი უპასუხისმგებლოა, ეს არა მარტო სწავლის ხარისხის დაქვეითებას იწვევს, არამედ ბავშვების ფსიქოლოგიაზეც ახდენს სერიოზულ გავლენას.

უპასუხისმგებლო მასწავლებელი დროულად არ ამზადებს გაკვეთილებს, არ პასუხობს ბავშვების შეკითხვებს, და არ აქვს მიზანი, რომ მოსწავლეები გააძლიეროს. ამ ყველაფერს კი შედეგების მთელი კასკადი მოჰყვება – დაუნდობლობა, თვითშეფასების დაქვეითება და დისციპლინის ნაკლებობა ბავშვებში.

ფსიქოთერაპევტის კომენტარი: ნინო ხარძიანი, ფსიქოთერაპევტი:

„ბავშვები, რომლებიც უპასუხისმგებლო მასწავლებლის გავლენის ქვეშ იზრდებიან, ხშირად განიცდიან არასტაბილურობასა და შიშს. მათ უჩნდებათ განცდა, რომ არ არიან საკმარისად ღირებულნი და შესაძლოა, იფიქრონ, რომ მათი აზრი არაფერს ნიშნავს. ასეთი ბავშვები უფრო მეტად იტანჯებიან თვითშეფასების პრობლემებით, რადგან ისინი არ გრძნობენ სწავლის მოტივაციას და არა აქვთ სანდო პიროვნების მხარდაჭერა“.

1. მუდმივი დაგვიანება და ნაკლებად სტრუქტურირებული გაკვეთილები: უპასუხისმგებლო მასწავლებელი ხშირად იგვიანებს ან სრულიად აცდენს გაკვეთილს. ეს ბავშვებში იწვევს გაურკვევლობას, თავს უწესრიგოდ აგრძნობინებს და კარგავენ მოტივაციას. ისინი ვერ იგებენ, რა დროს უნდა მოამზადონ დავალებები, ან როდის სჭირდებათ მეტი კონცენტრირება.

2. ემოციური დაუდევრობა: ფსიქოთერაპევტების აზრით, მასწავლებლის უარყოფითი, ან ცივი დამოკიდებულება ბავშვების მიმართ მნიშვნელოვნად ასუსტებს მათ ფსიქოლოგიურ სტაბილურობას.

ნინო ხარძიანი აღნიშნავს: „უპასუხისმგებლო მასწავლებლის უარყოფითი ან გულგრილი დამოკიდებულება ბავშვებში იწვევს გაუცხოებას და ფიქრებს, რომ მათი ემოციები არ არის მნიშვნელოვანი. ბავშვებს უქვეითდებათ თვითშეფასება და ამ დროს არ შეუძლიათ საკუთარ საჭიროებებზე ფიქრი“.

3. სასწავლო პროცესის მნიშვნელობის დაკარგვა: როცა მასწავლებელი უპასუხისმგებლოა, ბავშვები ვერ ხვდებიან, რატომ არის განათლება მნიშვნელოვანი და უფრო მეტად ცდილობენ, დრო დახარჯონ საგაკვეთილო პროცესს გარეთ. ისინი არ აღიქვამენ სასწავლო პროცესს, როგორც მიზანმიმართულ გზას და საბოლოოდ კარგავენ ინიციატივას, იყვნენ აქტიურები და ფიქრობდნენ.

4. ნდობის დაკარგვა: ბავშვები მასწავლებელს ხშირად მიიჩნევენ მოტივაციის მთავარ წყაროდ და როცა ეს ნდობა იმედგაცრუებაში გადადის, მათი მიდრეკილება ახალი ინფორმაციისადმი სუსტდება. ნინო ხარძიანი განმარტავს, რომ „ნდობის დაკარგვა მოსწავლეებში განათლებისადმი ინტერესის დაკლებას იწვევს. ისინი გრძნობენ, რომ მასწავლებლისთვის მათ წარმატებას არ აქვს მნიშვნელობა. ნდობა წარმატებისთვის კრიტიკულია და უპასუხისმგებლო მასწავლებელი ამ ერთგვარ გზაჯვარედინზე ეღობება ბავშვებს“.

ფსიქოანალიზი: უპასუხისმგებლო მასწავლებლის ფსიქოლოგიური მდგომარეობა ხშირად გამოიხატება სტრესით ან ემოციური გადატვირთვით, რაც აისახება ბავშვებზე. მასწავლებელს შეიძლება თვითონაც სჭირდებოდეს დახმარება, თუმცა მისი უყურადღებობა ბავშვებს მუდმივად უნერგავს იმედგაცრუებას. ბავშვის ფსიქოლოგიური ზრდა განსაკუთრებით დამოკიდებულია სასწავლო პროცესში ერთგულებასა და დისციპლინაზე. როცა ეს არ ხდება, ბავშვები არ იცავენ სტაბილურობას და, საბოლოოდ, უჭირთ საკუთარი მიზნების გათვალისწინება და ემოციების მართვა.

„უპასუხისმგებლო მასწავლებელი არა მარტო ბავშვის სასწავლო პროცესს აფერხებს, არამედ მის ფსიქოლოგიურ ზრდასაც“, – ნინო ხარძიანი

ასევე იხილეთ:

„სახელმძღვანელოების ავტორობა სუფთა ენთუზიაზმსა და სიგიჟეზე დაფუძნებული შრომა გამოდის… თანხა, რომელსაც გვიხდიან, დამცირება და შეურაცხყოფაა!“

წყარო: მასწავლებლის ბლოგი, Teachers Blog