უსამართლო ქულები, უხარისხო გაკვეთილები და მათი გავლენა ბავშვებზე

ავტორი: შალვა მინდაძე, თბილისის N70 საჯარო სკოლის ისტორიისა და სამოქალაქო განათლების უფროსი მასწავლებელი, შუა საუკუნეების კვლევების მაგისტრი, ამონაშვილის აკადემიის მასწავლებელი.

სკოლის მოსწავლეებისთვის ქულები ხშირად შეფასების ერთადერთი კრიტერიუმია, რომელიც მათ ცოდნასა და მიღწევებს ასახავს. მაგრამ რა ხდება, როდესაც ეს ქულები უსამართლოა?

ასევე, როგორ აისახება უხარისხო გაკვეთილები ბავშვების განვითარებაზე? ამ სტატიაში განვიხილავთ ნეიროფსიქოლოგიურ ასპექტებს, მასწავლებლების კომპეტენციას საქართველოში და ევროპულ გამოცდილებას.

ნეიროფსიქოლოგიური გავლენა – რა ხდება ბავშვის ტვინში?

უსამართლო ქულები და უხარისხო სწავლება არამარტო ემოციურ, არამედ ტვინის სტრუქტურულ ცვლილებებსაც იწვევს!

სტრესი და მისი გავლენა

როდესაც მოსწავლე გრძნობს, რომ მას არ აფასებენ სამართლიანად, ორგანიზმში სტრესის ჰორმონი – კორტიზოლი მატულობს. ხანგრძლივი სტრესი კი აზიანებს იმ ნაწილებს, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან მეხსიერებაზე და ემოციურ რეგულაციაზე.

ჰიპოკამპუსი (მეხსიერება) – სტრესის შედეგად მისი მოცულობა მცირდება, რაც სწავლის პროცესს ართულებს.
ამიგდალა (ემოციების კონტროლი) – უსამართლობის განცდამ შეიძლება გამოიწვიოს აგრესია ან შიში.

საშუალო გრძელვადიანი შედეგი – ბავშვი ზარალდება არა მხოლოდ აკადემიურად, არამედ ემოციურადაც, რაც თვითშეფასებას ამცირებს და სწავლის მოტივაციას აქვეითებს.

ფაქტი: კვლევებმა აჩვენა, რომ მოზარდებში უსამართლო შეფასებები იწვევს დაბალ აკადემიურ წარმატებას და დეპრესიულ განწყობას.

საქართველოში – მასწავლებლების კომპეტენცია და სისტემური გამოწვევები

საქართველოში მასწავლებლობისთვის საჭიროა სპეციალური გადამზადება და საგნობრივი გამოცდების ჩაბარება, თუმცა რეალობა გვიჩვენებს, რომ ხშირად ეს არ არის საკმარისი ხარისხიანი განათლების მისაწოდებლად.

ძირითადი პრობლემები

არასაკმარისი გადამზადება – ბევრი მასწავლებელი სკოლაში მოხვედრამდე სათანადოდ არ გადამზადებულა.
პრაქტიკის ნაკლებობა – თეორიული ცოდნა ერთია, მაგრამ პედაგოგიური უნარები რეალურ კლასში უნდა ჩამოყალიბდეს.
მოტივაციის ნაკლებობა – დაბალი ხელფასები და არასაკმარისი მხარდაჭერა პროფესიაში მოტივაციას ამცირებს.

მონაცემები:

2017-2019 წლებში მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრმა მასწავლებელთა გადამზადების შედეგები სათანადოდ ვერ შეაფასა.

პრაქტიკოსი მასწავლებლების 50%-ზე მეტი ვერ ასრულებს პროფესიული განვითარების მინიმალურ მოთხოვნებს.

ევროპული გამოცდილება – როგორ მუშაობს სხვა ქვეყნებში?

ევროპაში მასწავლებლების პროფესიული განვითარება სავალდებულოა და მკაცრად კონტროლდება.

თუ სკოლა მოსწავლის წლიური და სემესტრული შეფასების საკუთარ სისტემას ჩამოაყალიბებს – განმარტება საჯარო სკოლებს ესგ-ის სპეციალისტებისგან

რა ხდება ევროპაში?

– პედაგოგების უწყვეტი სწავლება – მასწავლებლებს რეგულარულად უწევთ ტრენინგებზე დასწრება.

– გადამზადების მინიმალური საათები – ბევრ ქვეყანაში მასწავლებლებს სავალდებულოდ აქვთ წელიწადში 50-100 საათი გადამზადება.

– ციფრული სწავლება და სიახლეები – ტექნოლოგიების აქტიური გამოყენება კლასებში სწავლების ხარისხს აუმჯობესებს.

შედარება საქართველოსთან:

საქართველოში მასწავლებელთა გადამზადების სისტემა ჯერ კიდევ არ არის საკმარისად ეფექტური.

მასწავლებლების განვითარების სავალდებულო საათები ნაკლებად მკაცრია, ვიდრე ევროპაში.

სწავლების მეთოდოლოგია ბევრ სკოლაში მოძველებულია და თანამედროვე ტექნოლოგიებს არ მოიცავს.

როგორ დავძლიოთ პრობლემა?

რა უნდა გაკეთდეს საქართველოში?

– შეფასების სისტემის რეფორმირება – ქულები უნდა იყოს ობიექტური და გამჭვირვალე.

– მასწავლებლების გადამზადების გაუმჯობესება – მეტი პრაქტიკული ტრენინგი და მხარდაჭერა.

ევროპული მიდგომის დანერგვა – სწავლების მეთოდებში ინოვაციური მიდგომების შეტანა.

თუ განათლების სისტემაში სამართლიანობას დავიცავთ და მასწავლებლების გადამზადებას გავაუმჯობესებთ, ბავშვებიც უფრო მოტივირებულები და ფსიქოლოგიურად ჯანმრთელები იქნებიან!

რას ფიქრობთ ამ საკითხზე? გქონიათ უსამართლო ქულების გამოცდილება?

ასევე იხილეთ:

„მას, ჩვენ გვესმის, ჩვენს მშობლებს აუხსენით ეს“ – ნიშანი მოსწავლისა და მშობლისთვის და ნიშნით მანიპულირება სკოლაში