როდის უნდა გამოვიყენოთ ორმაგი უარყოფა წინადადებაში?

როდის უნდა გამოვიყენოთ ორმაგი უარყოფა? რუბრიკაში „გრამატიკულ ცნობარში“ დღეს ამ საკითხს მიმოვიხილავთ:

რაიმეს უარსაყოფად წინადადებაში, როგორც წესი, ვიყენებთ ხოლმე უარყოფით ნაწილაკებს და მათგან მიღებულ უარყოფით ნაცვალსახელებს და ზმნიზედებს. უარყოფა შეიძლება იყოს ცალმაგი და ორმაგი.

თუ წინადადებაში წარმოდგენილია მხოლოდ უარყოფითი ნაწილაკები ან ნაცვალსახელები და ზმნიზედები(არავინ, ვერავინ, ნურავინ, არ, ნუ, ვერსად…), უარყოფა ცალმაგია:

არავის დაგვინახავს

ნურავინ იყვირებს

არ გამოხვიდე და ა.შ.

თუ უარყოფის გასაძლიერებლად გამოყენებულია უარყოფითი ნაწილაკები: არ, ვერ, ნუ (არავინ არ, ვერავინ ვერ, ნურაფერი ნუ…) ასეთ უარყოფას ორმაგი ჰქვია. ორმაგი უარყოფის ნიმუშებია:

არავინაც არ გამოჩენილა

ნურავინ ნუ იყვირებს

არასდროს არ გამოხვიდე და ა.შ.

უკუთქმით წინადადებაში უარყოფის გამოსახატავად ცალმაგი და ორმაგი უარყოფის ურთიერთმონაცვლეობა თავისუფალია და სტილისტიკის სფეროს განეკუთვნება.

ეს ნიშნავს, რომ მთქმელს საკუთარი განწყობის (ემოციის, დამოკიდებულების…) ხაზგასასმელად შეუძლია გამოიყენოს ერთმაგი უარყოფა, თუმცა ასევე დასაშვებია ორმაგი უარყოფაც:

არასდროს აღარ დავბრუნდები იქ // არასდროს დავბრუნდები იქ

არსებობს რამდენიმე ისეთი შემთხვევა, როცა ორმაგი უარყოფის გამოყენება სავალდებულოა:

ორმაგი უარყოფა აუცილებელია მაშინ, როცა: