როგორ შევადგინოთ მოსწავლის სწორი შეფასების კრიტერიუმები – მაგალითი და მიდგომები საგნის სპეციალისტისგან 

ავტორი: შალვა მინდაძე, თბილისის N70 საჯარო სკოლის ისტორიისა და სამოქალაქო განათლების უფროსი მასწავლებელი, შუა საუკუნეების კვლევების მაგისტრი, ამონაშვილის აკადემიის მასწავლებელი.

მასწავლებლის მთავარი მიზანია არა მხოლოდ ცოდნის გადაცემა, არამედ სწავლის პროცესში სტუდენტების შეფასებაც. სწორად შედგენილი კრიტერიუმები წარმატებულად ეხმარება როგორც მასწავლებელს, ისე მოსწავლეს. აქაა ძირითადი ნაბიჯები, რომლებიც დაგეხმარებათ შეფასების კრიტერიუმების სწორად დაგეგმვაში:

1. მიზნის განსაზღვრა 

შეფასების კრიტერიუმების შექმნამდე, მნიშვნელოვანია განსაზღვროთ, რა გსურთ გაიგოთ შეფასების შედეგად:

– ცოდნა/კონკრეტული უნარები?
– შემოქმედებითი უნარები?
– კრიტიკული აზროვნება?

მაგალითი: თუ ისტორიის გაკვეთილზე გსურთ შეაფასოთ მოსწავლის ანალიტიკური უნარები, კრიტერიუმები უნდა ფოკუსირდებოდეს ტექსტის ანალიზსა და არგუმენტაციის დასაბუთებაზე.

2. კრიტერიუმების სიმარტივე და სიზუსტე 

მნიშვნელოვანია კრიტერიუმები იყოს მარტივი, გასაგები და კონკრეტული:

– გადაწერილი სტანდარტები: მოსწავლეებს უნდა ჰქონდეთ მკაფიო ხედვა, რას ითხოვს მასწავლებელი. ყოველი კრიტერიუმი უნდა იყოს კონკრეტულად განსაზღვრული.

მაგალითი: „ტექსტის ანალიზი“ სჯობს დაყოთ ქვედა კომპონენტებად:

– არგუმენტების გამოყენება
– ფაქტების მოყვანა
– ლოგიკური დასკვნები

3. მოქნილობა – 5-10-პუნქტიანი სისტემა

შეფასების კრიტერიუმების შექმნისას შეგიძლიათ გამოიყენოთ სხვადასხვა მოქნილობის სისტემა. მაგალითად, 10-ქულიანი სისტემა:

– 1-2 ქულა: შესრულებული დავალება არ არის დამაკმაყოფილებელი
– 3-4 ქულა: შესრულებული დავალება მინიმალურ დონეზეა
– 5-6 ქულა: შესრულებულია კარგად
– 7-8 ქულა: შესრულებულია უმაღლეს დონეზე
– 9-10 ქულა: შესრულება შთამბეჭდავია

4. შეფასების ცხრილების/რუბრიკების შექმნა

ერთ-ერთი ყველაზე ეფექტური მეთოდია რუბრიკის გამოყენება. რუბრიკა დაგეხმარებათ მოსწავლის მიერ შესრულებული დავალების მრავალმხრივ შეფასებაში:

– პრეზენტაცია (ქულა 1-10)
– კრიტიკული აზროვნება (ქულა 1-10)
– ფორმალური სტრუქტურა (ქულა 1-10)

5. თანამიმდევრულობა 

მნიშვნელოვანია, რომ ყველა მოსწავლეს ერთნაირად მიეცეს შეფასება. კრიტერიუმები წინასწარ გააცანით კლასს, რათა თავიდან აიცილოთ გაუგებრობები.

6. განვითარების შესაძლებლობის ჩართვა

შეფასების კრიტერიუმებში ჩართეთ კომპონენტი, რომელიც აჩვენებს მოსწავლის პროგრესს:

– აქვთ თუ არა მათ სწავლის გაგრძელების სტიმული?
– გაუმჯობესების შესაძლებლობა?

7. ფაქტობრივი შეფასება და უკუკავშირი

შეფასებისას აუცილებელია სტუდენტებს მივცეთ უკუკავშირი: რა გააკეთეს სწორად და როგორ შეუძლიათ გაუმჯობესება.

დასკვნა 

შეფასების კრიტერიუმების სწორად შედგენა არის პროცესი, რომელიც მოითხოვს როგორც მასწავლებლის პროფესიონალიზმს, ისე სიცხადესა და გამჭვირვალობას. მთავარი მიზანია, მოსწავლეს ჰქონდეს შესაბამისი გეგმა და მიმართულება იმისთვის, რომ უფრო გამართულად და წარმატებულად იმუშაოს.

ესაა ის ძირითადი ნაბიჯები, რომლებიც დაგეხმარებათ სწორი კრიტერიუმების შედგენაში, და გახსოვდეთ – ღია და თანმიმდევრული შეფასება წარმატების გასაღებია!

ასევე იხილეთ:

IV კლასის მოსწავლის განმავითარებელი შეფასების მაგალითები ყველა საგნისთვის

დამამთავრებელ კლასებში მოსწავლის სავალდებულო შეფასების დაბრუნება და რეპეტიტორის ინსტიტუტი – რისთვის ემზადება სისტემა