როდის ნულდება თემის ქულა უცხო ენაში – ის, რომ აბიტურიენტები თემას არ წერენ, ცუდზე მიუთითებს

2017 წლის უნივერსიტეტში მისაღები ძირითადი საგნების გამოცდები გუშინ უცხოური ენით დასრულდა. ერთიან ეროვნულ გამოცდებზე ინგლისურ ენაში ოთხი ვარიანტი იყო, რუსულში – ორი, გერმანულსა და ფრანგულში თითო-თითო ვარიანტი. როგორ წარიმართა უცხო ენის გამოცდა, რა სიახლეები იყო წელს, რატომ არ წერენ თემას გამოცდაზე აბიტურიენტები, როდის გამოქვეყნდება შედეგები, – ამ და სხვა საკითხებზე EDU.ARIS.GE– ს შეფასებისა და გამოცდების ეროვნული ცენტრის უცხოური ენების საგნის ჯგუფის ხელმძღვანელი რუსუდან ტყემალაძე ესაუბრება.

–ცვლილებები იყო წელს უცხო ენის ტესტში. რაიმე გავლენა ხომ არ მოახდინა ამან გამოცდის მიმდინარეობაზე?

–ორი ძირითადი სიახლე იყო წელს უცხო ენის გამოცდაზე: მოსმენის დავალება სამი წლის წინ რომ შემოვიტანეთ, მაშინაც ვთქვით, რომ ნელ-ნელა გართულდებოდა. წელს დაეწია იმ სირთულის დონეს, რომელსაც ითხოვს ეროვნული სასწავლო გეგმა. შარშან, შარშანწინ და იმის წინ, მოსმენის დავალება იყო მარტივი. არანაირად არ აკმაყოფილებდა ეროვნული სასწავლო გეგმის მოთხოვნებს. წელს არის ძალიან კარგი, ღირსეული დავალება. აბიტურიენტს მოეთხოვება მოისმინოს ოდნავ უფრო დიდი ტექსტი, ვიდრე ეს იყო შარშან და უპასუხოს ერთ ტექსტში მოცემულ ორ შეკითხვას, რომლის ნიმუშიც მომზადებული იყო.

მეორე სიახლე იყო, მასზე არანაირი გამოხმაურება არ ყოფილა, როგორც ჩანს, მარტივად მიიღეს ეს სიახლე, რომ ერთი გრამატიკული ღია დავალება, დახურულ ბოლოიან დავალებად გადაკეთდა. ანუ უნდა მონიშნოს აბიტურიენტმა სწორი პასუხი ჩაწერის ნაცვლად. ეს  იყო ძირითადი სიახლეები და ჯამური ქულა ტრადიციული 100 ქულის ნაცვლად გახდა 90. ბარიერი კი 19 ქულაა.

–ბევრი აბიტურიენტი აღნიშნავს, რომ გამოცდაზე თემა არ დაწერა. რაზე მიუთითებს ეს ფაქტი და როგორია სტატისტიკა, რამდენი აპლიკანტი წერს გამოცდებზე თემას?

–ძალიან ბევრი არ წერს და ეს ძალიან ცუდია.  ეს მიუთითებს იმაზე, რომ წერის უნარი აქვთ ძალიან ცუდად განვითარებული სკოლაში. ჩვენ ისეთ მარტივ რაღაცას ვთხოვთ, რომ რეალურად კარგად მომზადებულმა მეცხრე-მეათე კლასელმა უნდა დაწეროს იმ მოთხოვნებით, რომელიც ჩვენ გვაქვს. მაგრამ, სამწუხაროდ, როგორც ჩანს, სტატისტიკური ანალიზიც ამას ამბობს, დაახლოებით, აბიტურიენტთა 30% წერს თემას უცხო ენის გამოცდაზე.

პირველ წელს რომ დავიწყეთ, 5-დან 1 წერდა მარტო. შემდეგ გაუმჯობესდა და ახლა უფრო მეტი წერს. ძალიან კარგი ნაწერებია. ხანდახან ჩვენი კომისია მართლა აღფრთოვანებულია შესანიშნავი ნაწერებით, მაგრამ სტატისტიკურად ბევრია ისეთი აბიტურიენტი, რომელიც თავს არიდებს წერას. როდესაც ვეკითხებით, რატომ? არ მჭირდებოდაო, გვპასუხობენ. ეს ჩემთვის გაუგებარია. მან რაღაც თუ მაინც დაწერა, ეს ნაშრომიც სწორდება და რაღაც ქულას მაინც აიღებს. მასწავლებლებიც და რეპეტიტორებიც, ალბათ, არ ცდილობენ, გააგებინონ აბიტურიენტებს, რომ წერა არის ძალიან მნიშვნელოვანი უცხო ენაში და ის მოთხოვნა, რომელიც ჩვენ გვაქვს, გარკვეულწილად მაინც დაძლიონ.

ტესტში საკმაოდ დატვირთული წონა აქვს თემას. თუ სიტყვების რაოდენობა გაითვალისწინა აბიტურიენტმა, ნახევარი გვერდიც არ გამოვა. არტიკლი, წინდებული უცხო ენაში სიტყვებად ითვლება და 120 სიტყვის დაწერა არ არის დიდი თემა. 16 ქულას იღებს თემაში 90-დან და არის კიდევ პატარა მოცულობის წერილი დასაწერი, მას აქვს მინიჭებული 6 ქულა, ანუ 22 ქულას იღებენ აბიტურიენტები წერით უნარში. რაც, ჩემი აზრით, სამართლიანია და გულდასაწყვეტია, რომ აბიტურიენტები ამას არ წერენ.

–თემის წერისას, არგუმენტირების დროს თუ საკუთარ სახელს გამოიყენებს აბიტურიენტი, ხომ არ გაუქმდება მისი ნაწერი? ან რა შემთხვევაში ნულდება მისი თემა?

–თუ მხოლოდ სახელი უწერია, მაშინ არ განულდება. თუ უწერია სახელიც და გვარიც, მაშინ განულდება ის დავალება, ანუ თემა. თუ მითითებულია სახელი და გვარი, ეს ითვლება მინიშნებად და ნაწერი უქმდება. ცოტა გასაკვირია, ამდენი წლის განმავლობაში ეს პრობლემა მაინც რომ რჩება. იმ რაოდენობით აღარ, როგორც იყო ადრე, მაგრამ ყოველ წელს სადღაც 15-20 დავალება უქმდება. ტესტი არ ნულდება, ნულდება თვითონ დავალება.

–აბიტურიენტები აღნიშნავდნენ, რომ უცხო ენის გამოცდაზე მოსასმენი დავალება ხარვეზებით ესმოდათ. ხმაური იყო და კარგად ვერ გაიგეს ტექსტები.  რატომ მოხდა ასე?

–ჩემამდეც მოვიდა ერთი-ორი რეპლიკა და ვიცი ეს ყველაფერი. მე ცოტა ფრთხილად მივუდგებოდი აბიტურიენტთა მსგავს კომენტარებს. როდესაც სექტორში ზის 15 ადამიანი და აქედან ერთი აღნიშნავს, რომ ცუდად ისმოდა, ეს არ არის ჩემთვის სანდო არგუმენტი. თუ არ ისმოდა, 15-ივეს ვერ უნდა გაეგო. მაშინვე უნდა დაეფიქსირებინა, თუ ხარვეზები იყო.  ჩვენ გვაქვს ძალიან დიდი და დეტალური ინსტრუქცია მოსმენის დავალებასთან დაკავშირებით. ერთ-ერთია, როდესაც ტექსტი იწყება,  ტექნიკოსი და მეთვალყურე აბიტურიენტებს ეკითხება, როგორ გესმით? თუ ხმაურია, ამას ასწორებენ.

ყველა ცენტრში ჩვენი ტექნიკოსები, სანამ ტესტი დაიწყება, არეგულირებენ ხმას. ეს მე მეჩვენება გაბერილ პრობლემად. თუ დავუშვათ ასეთი რაღაც მოხდა, ადგილზე უნდა ეთქვა. მას აქვს უფლება შემოიტანოს განაცხადი, მაგრამ ეს ჩემთვის არგუმენიტრებული არ არის. 10 წუთის განმავლობაში მიდის მოსმენის დავალება. მკაცრი ინსტრუქციაა: მეთვალყურემ უნდა დახუროს ფანჯრები, კარი, არ უნდა იმოძრაოს, რომ არ შეუშალოს აბიტურიენტებს ხელი. ყველაფერი არის ძალიან დეტალურად ინსტრუქციებში გაწერილი და ეჭვი მაქვს, რომ ეს ძალიან სანდო ინფორმაცია არ არის.

–გამოცდაზე გამოყენებული ტესტები როდის გამოქვეყნდება?

უკვე დღეს გამოქვეყნდება, ოღონდ არა პასუხები. პასუხებს მხოლოდ მას შემდეგ ვაქვეყნებთ, რაც გასწორება სრულდება.

–ჩვენ ჩავწერეთ უსინათლო აბიტურიენტი, რომელმაც ტექნიკურ უნივერსიტეტში უცხო ენის გამოცდა ჩააბარა. რაიმე განსხვავება არის მის ტესტსა და სხვა აბიტურიენტების ტესტს შორის? შინაარსობრივ მხარეს ვგულისხმობ და რამდენი გყავდათ მსგავსი აპლიკანტი?

–არანაირი განსხვავება ტესტის შინაარსსა და ბარიერში არ არის. მაგრამ არის საგრძნობი ხელშეწყობა. მას ტესტი აქვს ბრაელის შრიფტით. იმ დღეს ძალიან ადრე გადაგვყავს ბრაელის შრიფტში. ასევე  უორმაგდებათ დრო და ტექნიკურად ის უფრო კომფორტულად არის ამ მოდიფიკაციების გამო. უფრო დიდხანს ისმენს მოსმენის დავალებას, უფრო დიდი დრო აქვს წასაკითხად, ბუნებრივია. ბრაელის შრიფტი ვისაც სჭირდებოდა, იყო ერთი. იყო ასევე მხედველობადაქვეითებული აბიტურიენტი და მას დიდშრიფტიანი  ტესტი გადავუგზავნეთ.

–რაოდენობრივად რამდენი აბიტურიენტი აბარებს ინგლისურს, ფრანგულს, გერმანულს და რუსულს?

–29 591 აბიტურიენტი აბარებს ინგლისურს და წერენ 4 ვარიანტს. რუსულში – 5 676 და ორი ვარიანტია. გერმანულსა და ფრანგულში თითო-თითო ვარიანტია. გერმანულს აბარებს 786, ფრანგულს კი 136 აბიტურიენტი.

ინგლისურის ჩაბარების მსურველებმა წელს უფრო მოიმატა და სადღაც მთელი უცხო ენების  80%-ს შეადგენს. სამწუხაროა, რომ ისეთ ევროპულ ენებზე, როგორიცაა გერმანული და ფრანგული, ჩაბარების მსურველთა რაოდენობა იკლებს.

–უცხო ენების ტესტებს შორის არის შინაარსობრივი განსხავება?

–შინაარსის მიხედვით არის განსხვავება, ფორმატის თვალსაზრისით – არა. ჩვენ გვაქვს ზუსტად მსგავსი დავალების ტიპები, შეფასების კრიტერიუმები, განსხვავებულია, რასაკვირველია, შინაარსი. ერთმანეთისგან არ ვთარგმნით, რა თქმა უნდა, ტექსტებს. ავთენტური ტექსტები გვაქვს.

–სამომავლოდ უცხო ენის გამოცდის დროის ან ბარიერის გაზრდა ხომ არ იგეგმება?

დროს არ გავზრდით. შარშან მოვუმატეთ 10 წუთი, როდესაც გადავედით ელექტრონულ ფორმატზე. გამოცდაზე დროს თავისი ფუნქცია აქვს. თუ მიეცი იმაზე მეტი დრო, რაც სჭირდება, დრო კარგავს აზრს. ასე რომ დროის გაზრდას არ ვგეგმავთ. ბარიერის გაზრდის საკითხს თვითონ ცენტრი წყვეტს სხვადასხვა მოსაზრებიდან გამომდინარე. იმის გათვალისწინებით, რომ უცხო ენაში ბევრი იჭრებოდა, ჩვენ დაბალი ბარიერი გვაქვს. ბარიერის საკითხი გადაიხედება სტატისტიკური ანალიზის მონაცმების შემდეგ.

–როდის დაიწყება გასწორების და შედეგების გამოქვეყნების პროცესი და რა მოლოდინები გაქვთ ამასთან დაკავშირებით?

–მოლოდინები კარგი მაქვს, იმიტომ რომ იზრდება მაღალქულიანების რაოდენობა, განსაკუთრებით ინგლისურში. საერთო ჯამში, უცხო ენებში იწერება დიდი რაოდენობით მაღალი ქულები. რაც იმაზე მეტყველებს, რომ აბიტურიენტები მომზადებულები მოდიან. 13-ში ვიწყებთ გასწორებას. შეხვედრა იქნება გამსწორებლებთან მოთელვის სახით და რაღაც ნაწილს გავასწორებთ. მერე შემოგვიერთდება რუსული, გერმანული და ფრანგული ენები. გასწორებას ინგლისური ენით დავიწყებთ.

გაწერილია გეგმა და დიდი იმედი გვაქვს, 31 ივლისს გასწორება დასრულდება. ამის შემდეგ ეს ინფორმაცია გადაეცემა ანალიტიკოსებს და ალბათ, აგვისტოს პირველ ნახევარში გამოქვეყნდება სტატისტიკური ანალიზი. აბიტურიენტები შედეგებს გაიგებენ აგვისტოს დასაწყისში, მანამდე – ვერა.

„თემა ვეღარ დავწერე“ – უსინათლო აბიტურიენტი დავალებებისა და საგამოცდო გარემოს შესახებ

„მოსმენა მარტივია, მაგრამ თემა ურთულესი“ – უცხო ენის გამოცდაზე აბიტურიენტთა 6%–მდე არ გამოცხადდა

მოამზადა ცისანა შერგილაშვილმა